پانزده قطعه برای تار و سه تار(جلیل شهناز)

نویسنده:هوشنگ ظریف
انتشارات:سرود

جای بسی خوشوقتی است که برخی از ساخته های استاد عالیقدر آقای جلیل شهناز موسیقیدان ایرانی و تک نواز تا که ضمن نوازندگی بر اساس بداهه نوازی اجرا کرده اند به وسیله استاد گرامی جناب آقای هوشنگ ظریف که خود موسیقیدان تحصیل کرده و در نوازندگی تار از چهره های برجسته محسوب می شوندبه خط موسیقی ثبت و به کوشش آقایان محمدرضا گرگین زاده و علاء ایجادی به زیور طبع آراسته شده و اکنون در اختیار هنرمندان و هنرجویان قرار گرفته است. که حاصل آن کتاب جلیل شهناز پانزده قطعه برای تار و سه تار اثر هوشنگ ظریف شده است.شایان ذکر است که گرچه بداهه نوازی یکی از ویژگی های موسیقی ایرانی است ولی هر نوازنده به صرف این که دستی نوازندگی دارد و حتی از تکنیک لازم هر برخوردار است قادر به بداهه نوازی نیست، تنها آن دسته از نوازندگان توانایی بداهه نوازی را دارند که واجد قوه ابداع و انشاء برای خلق نغمات زیبا باشند. بداهه پردازی (improvisation) تنها محدود به موسیقی ایرانی به طور کلی مشرق زمین نیست، بلکه در موسیقی غرب هم سوابق طولانی داشته و دارد.آهنگسازان بزرگ جهان گاهی برای ابراز نبوغ و استعداد ذاتی خود بر روی تم و چهار چوبی که اختیار دارد اغلب با پیانو و ارگ به بداهه نوازی می پردازد؛ هرگاه آن چه بالبداهه تصنیف کرده اند از نظر جمله بندی، هارمونی، فرم و صحت همطراز قطعه ای باشد که با مطالعه و تمرکز فکر ابداع و به خط موسیقی ثبت کرده کار او از جهت آهنگسازی ارزشمند محسوب می شود.
بداهه نوازی در موسیقی ایرانی با شیوه بداهه نوازی غربی از جهاتی متفاوت است، به این معنی که بداهه نوازی ایرانی مقید به رعابت تم و چهار چوبی که در موسیقی کلاسیک غربی در اختیار آهنگساز قرار دارد نیست و از آزادی های دیگر برای خلق ملودی برخردار است. از همه مهم تر بداهه نوازیز ساز ایرانی باید از ذوق سلیم بهره مند باشد، به عنوان مثال همه ادبا قادر به ساخت شعر نیستند و به قول معروف شاعری طبع روان می خواهد.