نی از قدیمیترین ادوات موسیقی بشر است و همانطور که از اسمش پیدا است، توسط گیاه نی ساخته می شود. این ساز در بین جهانیان سازی محبوب است که پیشینه ای تاریخی دارد بطوری که در کشور پرو قدمت آن در آثار باستانی به جا مانده به ده هزار سال قبل بر می گردد.
در ایران در آثار باستانی و نقاشی های قدیمی حک شده، تصویر نی در انواع مراسم ها در کنار دف نشان از قدمت دیرینه این ساز دارد. در بین مردمان ترکیه و در سرزمین چین نی برای اجرای آیین های گوناگون جایگاه ویژه ای دارد. آثار و شواهد باستانی نشان می دهد که ساز نی محدود به منطقه و ناحیه خاصی نیست و در سر تا سر دنیا بین عرفا، شعرا، دراویش، صوفیان اهمیت و جایگاه خاصی دارد. این ساز در مراسم گوناگون مذهبی، ملی و انواع بزم ها پرکاربرد است. امروزه با گذشت سالیان هنوز این ساز علاقمندان خاص خود را دارد و از قداست خاصی بین نوازندگان برخوردار است.